Archiwum miesięczne: sierpień 2015

Czechosłowackie pojazdy pancerne – wrzesień 1938 1:100

czech1

Tuż przed układem monachijskim państwa zachodnie 23 września 1938 roku doradziły Czechosłowacji ogłoszenie powszechnej mobilizacji. Już wcześniej, 20 maja, Republika ogłosiła mobilizację częściową. Wehrmacht wówczas utracił element zaskoczenia, w dodatku nie był jeszcze gotowy w pełni do wojny. Jednak we po 23 września Zachód zmieniając zdanie rozpoczął mediacje zakończone tydzień później w Monachium. Czechosłowacja musiała przyjąć dyktat Hitlera.

We wrześniu 1938 wojska czechosłowackie zmobilizowały łącznie 4 armie dobrze wyposażone w sprzęt i amunicję. Zestaw mikromodeli zawiera najważniejsze typy broni pancernej będącej w tym czasie w służbie.

czech2

Ogółem armia czechosłowacka posiadała (wrzesień 1938):

350 czołgów lekkich, w tym:
LT vz. 35 – 298
LT vz. 34 – 50
Renault FT-17 – 1
prototyp czołgu-amfibii – 1
Lt. wz. 38 – uruchamiana produkcja

70 tankietek Tančik vz.33

70 samochodów pancernych, w tym:
Tatra OA vz.30 – 51
Škoda OA vz. 27 – 14
Škoda OA vz. 23 – 5

LT vz.35

Został zbudowany w zakładach Škody na początku 1935 roku. Jego produkcja rozpoczęła się w listopadzie, przy czym została rozdzielona na macierzyste zakłady Škody w Pilznie i konkurencyjne zakłady ČKD z Pragi. Do kwietnia 1938 roku wyprodukowano 298 sztuk, dodatkowo wyeksportowano do Rumunii 126 czołgów pod oznaczeniem R2.

Po aneksji Czech Niemcy przejęli wszystkie LT-35, z czego 52 przekazano Słowacji. Produkcji nie kontynuowano z uwagi na przestarzałą konstrukcję. W Wehrmachcie otrzymały początkowo oznaczenie L.T.M.35, później zaś PzKpfw 35(t). W służbie niemieckiej wzięły udział w ataku na Polskę oraz Francję, gdzie wykazały niewielką przydatność do zadań bojowych, mimo, że były lepsze niż lekkie czołgi niemieckie PzKpfw I i PzKpfw II. Z uwagi na powolność produkcji nowocześniejszych typów niemieckich wzięły udział również w początkowym okresie wojny z ZSRR. W służbie słowackiej, rumuńskiej i bułgarskiej przetrwały do końca wojny.

czech21

czech22

czech23

Rumuńskie LT vz.35 (R2)

czech7

czech6

LT vz.35 w służbie słowackiej

czech25

czech24

PzKpfw 35(t) Polska wrzesień 1939

czech26

czech27

PzKpfw 35 (t) Francja 1940

czech28

czech29

LT vz.34

Czołg został zaprojektowany w 1931 roku z własnej inicjatywy praskich zakładów ČKD pod oznaczeniem P-II. Projektem zainteresowali się przedstawiciele armii. Prototyp testowano do lutego 1933. Po pozytywnym wyniku prób zamówiono 50 egzemplarzy, które rok później trafiły do jednostek zastępując całkowicie już przestarzałe Renault FT-17. Produkcji nie kontynuowano, gdyż wkrótce armia czechosłowacka przyjęła na uzbrojenie nowocześniejszy LT vz.35. LT vz.34 pozostawały w służbie do 1939 roku. Niemcy zagarnęli 23 egzemplarze oraz prototyp, 27 egzemplarzy znalazło się wcześniej na Słowacji i zostało przejętych przez armię słowacką. Niemieckie czołgi trafiły dość szybko na złom (prawdopodobnie na przełomie 1939-1940), słowackie były wykorzystywane do szkolenia jeszcze w 1944.

czech17

czech16

Tančik vz.33

W 1930 roku Czechosłowacja zakupiła 3 egzemplarze tankietki Vickers Carden-Lloyd Mk VI oraz licencję na ich produkcję. Próby wykazały spore wady pancerek, w związku z czym w ČKD przebudowano jeden z przygotowanych do produkcji prototypów usuwając najważniejsze wady oryginału. Zmodyfikowana konstrukcja otrzymała oznaczenie P-I. W kwietniu 1933 roku wojsko zamówiło 70 sztuk tych pojazdów, które weszły do służby pod oznaczeniem Tančik vz.33. Kilk z nich zostało użytych bojowo przeciwko Freikorpsowi Heinleina (sierpień 1938) oraz wojskom węgierskim (październik 1938). Po zaborze Czech 30 z nich trafiło na Słowację, gdzie były używane głównie do szkolenia.

czech11

czech13

czech12

LT vz.38

Prace nad następcą LT vz.35 rozpoczęły się już w 1935 roku. Trwały do 1938 roku. Produkcja rozpoczęła się w przededniu aneksji Czech przez Niemcy, zaś pierwsze egzemplarze trafiły do jednostek równocześnie z wkroczeniem armii niemieckiej. W tym czasie był to jeden z najlepszych czołgów w swojej klasie. Produkcję kontynuowano już na potrzeby Wehrmachtu, gdzie otrzymał oznaczenie PzKpfw 38(t). Produkowano go do połowy II wojny światowej. Niewielka wieża nie mogła pomieścić potężniejszych dział koniecznych do nawiązania walki z nowocześniejszymi czołgami alianckimi. Podwozie jednak wykorzystywano nadal – m.in. na jego bazie powstały działa pancerne Marder i Jagdpanzer 38 (t) (Hetzer).

Jeszcze przed oficjalnym zaakceptowaniem LT vz.38 przez armię czechosłowacką producent prowadził działalność eksportową. Czołgi trafiły m.in. do Iranu, Szwajcarii, Peru i na Litwę. Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że peruwiańskie egzemplarze pozostawały w służbie do 1988 roku.

czech15

czech14

LT vz.38 z oznaczeniami słowackimi

czech18

czech19

czech20

PzKpfw 38(t)

czech30

czech31

Tatra OA vz.30

Był to podstawowy czechosłowacki samochód pancerny w latach 1934-1939. Wyprodukowano 51 sztuk. Brały udział w akcjach przeciwko oddziałom Heinleina i wojskom węgierskim. Po aneksji Czech 18 sztuk zostało przekazanych przez Niemców armii słowackiej, 9 sztuk trafiło do Rumunii, 1 na Węgry. Pozostałe prawdopodobnie używano do zadań policyjnych w Protektoracie Czech i Moraw.

czech3

czech8

czech5

Renault FT-17

Skonstruowany w 1916 roku był jednym z najpopularniejszych wozów bojowych na świecie do pierwszej połowy lat trzydziestych. Armia czechosłowacka posiadała 7 sztuk, z czego we wrześniu 1938 roku w służbie pozostawał 1 egzemplarz.

czech9

czech10

Pancéřová závora IPPEN

W 1936 firma A. Ippen z Hradec Kralove podpisała umowę na produkcję stalowych barier granicznych. Do września 1938 roku udało się zainstalować bariery Ippena na wszystkich czechosłowackich przejściach granicznych, jednak z powodu aneksji Sudetów nie zostały wykorzystane. Bariera mogła wytrzymać uderzenie samochodu ciężarowego, zaś dla czołgów PzKpfw I i PzKpfw II stanowiła przeszkodę wprawdzie do pokonania, ale z dużymi trudnościami. Kilka oryginalnych barier przetrwało wojnę i dziś stanowią eksponaty muzealne. Jedna pozostała do dziś w oryginalnej lokalizacji.

czech32

czech33

Opracowanie mikromodeli:
http://prmodels.webnode.cz/models/minimodels-1-100/
Większość modeli to zestaw Mobilizace 1938/made by Michal Tichý
http://prmodels.webnode.cz/products/mobilizace-1938-made-by-michal-tichy/
Tatra OA vz.30
http://prmodels.webnode.cz/products/oa-vz-30-made-by-rawen/
LT vz.38 z oznaczeniami słowackimi i zapora IPPEN
http://prmodels.webnode.cz/products/light-tank-model-38-pzkpwf-38-t-1-100-made-by-rawen-/