Tag Archives: statki i okręty

Latarnie morskie i inne znaki nawigacyjne 1:250 (II)

St Martin’s Daymark

Dzienny znak nawigacyjny na wyspie St. Martin (archipelag Scilly) został wzniesiony w 1683 (a nie w 1637, jak głosi data wykuta nad drzwiami). Budowla wysoka na 11 metrów jest usytuowana w najwyższym punkcie wyspy i jest widoczna na wiele mil. Jest jednym z najbardziej charakterystycznych punktów wysp Scilly. Niewykluczone, że pierwotny kształt budynku miał być inny, co sugerują zamknięte na głucho drzwi i wewnętrzne schody prowadzące donikąd.

stmartins2

stmartins1

Holy Island Daymark (Emmanuel Head Daymark)

Malowana na biało kamienna piramida wysoka na 12 metrów wznosi się na Emmanuel Head, północno-wschodnim krańcu wyspy Lindisfarne (Holy Island), znanej z ruin średniowiecznego klasztoru benedyktynów. W 793 roku padł on ofiarą najazdu wikingów, uważanego za pierwszy taki atak na terenie Brytanii. Klasztor istniał aż do 1536 roku.

Znak nawigacyjny został wzniesiony w 1810 roku z inicjatywy Trinity House w celu ułatwienia nawigacji i drogi do portu na wyspie. Jest prawdopodobnie pierwszym obiektem tego typu na wschodnim wybrzeżu Wielkiej Brytanii.

holyisland2

holyisland1

Gribbin Head Daymark

Charakterystyczna biało-czerwona wieża została wzniesiona w 1832 roku na przylądku Gribbin Head w Kornwalii u ujścia rzeki Howen. Nie będąc nigdy oświetlona służy do dzisiaj jako dzienny znak nawigacyjny.

Warto wspomnieć, że teren, na którym stoi wieża, należał później do znanej pisarki Daphne du Maurier.

Obecnie odnowiona budowla została uznana za zabytek i znajduje się pod opieką National Trust. Przez część roku jest otwarta dla turystów i stanowi atrakcyjny punkt widokowy.

gribbinhead4

gribbinhead3

gribbinhead2

gribbinhead1

Lightfloat No. 3 (latarniowiec)

Latarniowiec to niewielki statek o specjalnej konstrukcji zakotwiczony na stałe w dokładnie oznaczonym miejscu, zazwyczaj w pobliżu przeszkody nawigacyjnej, gdzie nie ma możliwości ustawienia stałej latarni morskiej. W pełni automatyczna jednostka jest także tańsza w eksploatacji niż klasyczna latarnia.

Latrniowiec No. 3 został zbudowany w stoczni Harland and Wolff w 1996 roku. Zastąpił wcześniej użytkowaną boję LANBY (Large Automated Navigational Buoy) w Breaksea Spit w Kanale Bristolskim. W 2006 roku został z kolei zastąpiony mniejszą boją nowszej generacji.

Latarniowiec zasilany był ogniwami paliwowymi ładowanymi w dzień przez panele słoneczne. System ten nie sprawdził się do końca, szczególnie podczas okresu zimowego. Z uwagi na potrzebę niezawodności został uzupełniony ogniwami zasilanymi metanolem.

lightfloat3

lightfloat4

lightfloat1

lightfloat2

LANBY

Koszty utrzymania latarniowców u wybrzeży Wielkiej Brytanii okazały się zbyt duże i dlatego zaczęto szukać tańszych alternatyw. Jedną z nich miały być boje LANBY (The Large Navigational Buoy), które zostały opracowane na początku lat 70′ przez firmę General Dynamics. Konkurencyjny projekt HawkerSiddley uznano za zbyt skomplikowany i mało wytrzymały.

Podstawą konstrukcji LANBY był płaski okrągły kadłub, na którym umieszczono maszt będący podstawą dla światła nawigacyjnego. Wewnątrz kadłuba umieszczono generatory zasilane silnikami wysokoprężnymi. Zapas paliwa pozwalał na około rok nieprzerwanej pracy. Widoczność sięgała 10 mil morskich, przy czym ruch czy kołysanie boi nie miały wpływu na zasięg światła.
LANBY okazały się rónież zbyt kosztowne w eksploatacji i sukcesywnie zastępowano je bojami zasilanymi panelami słonecznymi. Ostatnia zakończyła działanie w 2010 roku. Model przedstawia jej wygląd w ostatnim okresie służby u wybrzeży Irlandii.

lanby4

lanby3

lanby2

lanby1

Falochron + nabrzeże

Model przedstawia krótki fragment betonowego nabrzeża typowego dla wielu portów na całym świecie. Uzupełniony jest kamiennym falochronem oraz główką, na której usytuowane jest niewielkie światło nawigacyjne jako oznakowanie wejścia do portu.

Na nabrzeżu umieszczone jest kilkanaście kontenerów typów 1A i 1C.

falochron2

falochron1

falochronkont2

falochronkont1

Kontenery ISO

Współczesny transport kontenerowy został zapoczątkowany w połowie lat 50′ XX wieku. Dzięki swoim zaletom był stosowany coraz szerzej. Obecnie specjalistyczne kontenerowce praktycznie wyparły ze szlaków morskich klasyczne drobnicowce.

Prezentowane kontenery przedstawiają dwa najpowszechniejsze typy 1A (wysokość 8 stóp 6 cali, długość 40 stóp) oraz 1C (wysokość 8 stóp 6 cali, długość 20 stóp). Oznaczenia są dodane przeze mnie i przedstawiają kilku największych armatorów takich jak Hapag Lloyd, China Shipping Container Lines, A.P. Moller-Maersk Group czy Hanjin Shipping.

kontenery

THV Vectis

Ten mały statek został zbudowany w 1991 roku z przeznaczeniem do obsługi latarni morskich, małych boi i innych znaków nawigacyjnych na wybrzeżach Anglii i Walii, za które jest odpowiedzialne Trinity House. Bazował głównie na południowym wschodzie w Dover i Harwich. Dzięki płytkiemu zanurzeniu i posiadanemu wyposażeniu (m.in. dźwig o nośności 2 ton) mógł obsługiwać  obiekty, do których większe jednostki nie były w stanie dotrzeć.

W 2006 roku został sprzedany jako niespełniający nowych wymagań i obecnie jest użytkowany przez Gardline Group pod nazwą George D. Jego następcą został THV Alert zbudowany w 2007 w Gdańskiej Stoczni Remontowej (obecnie Remontowa Shipbuilding S.A.).

Długość: 19,8 m
Szerokość: 5,4 m
Zanurzenie: 1,7 m
Wyporność: 76 ton
Prędkość: 10 węzłów
Załoga: 4-6 osób

vectis4

vectis6

vectis5

vectis2

vectis3

vectis1

Delta MultiCraft 1000 Workboat

Przedstawiciel licznej rodziny małych jednostek roboczych często spotykanych na całym świecie. Służą jako holowniki, platformy robocze, dźwigi pływające, stacje zaopatrzenia w paliwo, obsługa boi nawigacyjnych itp. Prezentowany model jest standardowym projektem oferowanym przez holenderską firmę IHC Merwede BV. Przy długości 10,5 m osiąga szybkość 7 węzłów.

workboat4

workboat5

workboat3

workboat1

workboat2

Wszystkie modele, których autorem jest David Hathaway, pochodzą ze strony http://www.papershipwright.co.uk, gdzie można je pobrać w dziale „Free Download”.

USS Monitor 1:144

ussmonitor2

W pierwszych miesiącach wojny secesyjnej (1861-1865) działania wojenne przybrały obrót raczej niekorzystny dla stanów północnych. M. in. ich wojska musiały opuścić Norfolk, gdzie pozostawiły nieukończoną fregatę parowo-żaglową Merrimack. Jej kadłub konfederaci wykorzystali do budowy silnie uzbrojonego (3 działa 230 mm, 2 działa 150 mm i 2 działa gwintowane 180 mm) pancernika CSS Virginia.
W odpowiedzi marynarka Północy rozpoczęła budowę okrętu projektu szwedzkiego inżyniera Johna Ericssona. Projekt był nowatorski – zdecydowanie odbiegał od dotychczasowej koncepcji okrętu. Zbudowany w całości z żelaza, silnie opancerzony, z napędem parowym uzbrojony został w dwa działa 280 mm umieszczone w obrotowej wieży. Burta była bardzo niska, co utrudniało trafienie w okręt, było to jednak okupione niską dzielnością morską.

ussmonitor6
Okręt, nazwany USS Monitor, zwodowano 30 stycznia 1862 roku, zaś ukończono 6 marca. Tego samego dnia został wysłany w pierwszy rejs bojowy do zatoki Hampton Roads.
8 marca Virginia wtargnęła na wody zatoki, gdzie stacjonowała eskadra Północy. Szybko rozprawiła się z dwiema drewnianymi fregatami Północy. Jednak obawiając się wejścia na mieliznę okręt Konfederacji wycofał się, by powrócić następnego dnia. Tymczasem w nocy zdążył do Hampton Roads dopłynąć Monitor. Po powrocie Virginii, chcącej dokończyć dzieło zniszczenia zapoczątkowane poprzedniego dnia, wywiązała się walka artyleryjska. Pozornie słabszy okręt Unii okazał się równorzędnym przeciwnikiem.
W pewnej chwili eksplozja jednego z pocisków Virginii czasowo oślepiła kapitana Monitora, Johna Wordena. Okręt wycofał się dla oceny szkód. Virginia, która w trakcie walki weszła na mieliznę, również doznała uszkodzeń. Dlatego po uwolnieniu się także odeszła z wód zatoki. Po bitwie obie strony przypisywały sobie zwycięstwo.

ussmonitor1
Dalsza służba USS Monitor nie była zbyt długotrwała. 31 grudnia krótko po północy holowany do Beaufort w Karolinie Północnej zatonął w sztormie niedaleko przylądka Hatteras. Zginęło 16 marynarzy.
W sierpniu 1973 roku okręt badawczy Uniwersytetu Duke zlokalizował wrak Monitora na głębokości 70 metrów w odległości około 16 mil morskich od Przylądka Hatteras. W październiku 1974 roku wpisano go do National Register of Historic Places, zaś 30 stycznia 1975 roku uznano go za pierwsze Narodowe Sanktuarium Morskie. Rozciąga się na odległość jednej mili od wraku i jest zarządzane przez National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA).

Uproszczony model USS Monitor w skali 1:144 w opracowaniu Johna A. Tilleya pochodzi ze strony NOAA i jest dostępny pod adresem http://monitor.noaa.gov/publications/education/paper_model/model.pdf

ussmonitor7

ussmonitor3

ussmonitor4

ussmonitor5

RMS Titanic 1:1200

RMS Titanic to jeden z najbardziej znanych statków w historii. Swoją sławę zawdzięcza, paradoksalnie, tragicznemu końcowi w dziewiczym rejsie zaledwie 4 dni po wypłynięciu z portu w nocy z 14 na 15 kwietnia 1912 roku.

titanic1
Był jednym z trzech siostrzanych transatlantyków-gigantów budowanych na zamówienie White Star Line. Dwa pozostałe to Olympic (jego służba jako pasażerskiego liniowca, jedynego z całej trójki, była długa i owocna – został złomowany w 1935 roku) i Britannic (wcześniej Gigantic – przemianowany został po katastrofie Titanica). Britannic nigdy nie służył jako statek pasażerski, po wybuchu I wojny światowej został zarekwirowany i przekształcony na statek szpitalny. Zatonął w 1916 roku.

titanic6
Titanic mierzył blisko 270 metrów długości przy wyporności ponad 46 tys. ton.  Mógł zabrać 2435 pasażerów i 892 członków załogi. Maszyny o mocy 50 tys. KM mogły mu nadać prędkość 24 węzłów. Luksusowe wnętrza były zasadniczo zarezerwowane dla pasażerów I klasy, jednak II i III klasa oferowały również wyższy standard niż na większości ówczesnych statków pasażerskich.
W pierwszy rejs Titanic zabrał 1324 pasażerów. Tuż przed północą 14 kwietnia statek, po zignorowaniu wcześniejszych ostrzeżeń, zderzył się z górą lodową. Powszechne przekonanie o niezatapialności transatlantyka nie sprawdziło się, woda wlewająca się przez rozdartą burtę spowodowała jego zatonięcie w ciągu 2,5 godziny.

titanic4
Uratowało się tylko około 730 osób. W trakcie chaotycznej ewakuacji okazało się, że ilość łodzi ratunkowych, zgodna zresztą z obowiązującymi przepisami, była zbyt mała. Ocalałych wziął na pokład około 4 rano statek Carpathia, który odebrał wysyłany radiowo sygnał SOS. Liczba ofiar mogłaby być mniejsza, jednak przepływający w momencie katastrofy nieopodal Californian z niewiadomych powodów nie zareagował na sygnały tonącego Titanica.
Katastrofa spowodowała szok na całym świecie. Dochodzenia odbywały się w USA i Wielkiej Brytanii, jednak przyczyny tragedii długo nie były jasne. Prawie natychmiast zmieniono przepisy dotyczące bezpieczeństwa statków pasażerskich. M.in. zwiększono wymaganą liczbę łodzi ratunkowych, wprowadzono 24-godzinny nasłuch radiowy na statkach posiadających aparaturę radiową oraz zorganizowano międzynarodową służbę patrolową ostrzegającą o obecności lodu na szlakach żeglugowych.
Wrak Titanica został odnaleziony dopiero w 1985 roku.
titanic3
Mikromodel w skali 1:1200 wykonany został z kartonu na podstawie świetnego opracowania Ralpha Currella http://www.currell.net/models/titanic.htm. Dodatkowe materiały to wykałaczki (maszty) i czarna nić (olinowanie). Anteny zostały również wykonane z nici usztywnionych wikolem.

titanic2

titanic5

titanic7

titanic8

Statek melanezyjski 1:500

Model melanezyjskiego statku dwukadłubowego typu katamaran, zwanego także orou.

statek_melanez3
Konstrukcja tego statku jest bardzo prymitywna. Składa się ona z dwu czółen – pływaków wydrążonych z pni drzewnych, na które nasadzone są łamacze fal, zbudowane z desek w formie prostych koryt, złączonych z kolei za pomocą pomostu z belek i desek. Maszt umieszczony na jednym z łamaczy fal posiada wysoki trójkątny żagiel z mat. Statek ma dziób i rufę podobnego kształtu. Zmieniając kurs o 180 stopni, nie ma potrzeby zawracania statku w przeciwnym kierunku, lecz wystarczy przestawienie żagli i przeniesienie steru na przeciwległy koniec statku.
Szerokie rozstawienie czółen służących jako pływaki, gwarantuje dużą stateczność. Szybkość tego statku jest również dość znaczna.
statek_melanez4
Model w skali 1:500. Wykonany na podstawie planów Edwarda Witczaka zamieszczonych w „Modelarzu” nr 5/1956

Materiał: balsa, nici, tkanina (tetra)

statek_melanez1

statek_melanez5

Pancernik „Enrico Dandolo” 1:500

Pancernik „Enrico Dandolo” został zwodowany w 1873 roku. Wybudowany dla Regia Marina był w momencie powstania najpotężniejszym pancernikiem na świecie razem z siostrzanym (ale nie do końca bliźniaczym) „Caio Duilio”.

dandolo1

Prędkość 15 węzłów, główne uzbrojenie – potężne działa 450 mm w dwóch wieżach. Na rufie pod pokładem niósł dwa kutry torpedowe opuszczane na specjalnych potężnych żurawikach. Dodatkowe ożaglowanie było wyrazem raczej konserwatyzmu ówczesnej marynarki niż rzeczywiście potrzebne.
Model przedstawia pierwotny wygląd zmodernizowanego w 1894 roku pancernika. Modernizacja mocno zmieniła wygląd okrętu – m. in. pojedynczy maszt z ożaglowaniem został usunięty i zastąpiony dwoma na dziobie i rufie, unowocześniona została również główna artyleria.

dandolo2
Brał udział w wojnie włosko-tureckiej (1911-1912) i I wojnie światowej, służąc w ochronie baz morskich w Brindisi i Valonie (obecnie: Vlora). Skreślony z listy floty 4 lipca 1920 roku.

dandolo5
Skala 1:500

Materiały: balsa, karton, modelina, wykałaczki, bibułka papierosowa, nici

Model wykonany na podstawie planów zamieszczonych w książce „Mikroflota” Stanisława Katzera (Wydawnictwo Morskie, Gdański 1974)

dandolo4

dandolo3

dandolo8

dandolo6

dandolo7